Francine Houben. Een naam die je steeds vaker tegenkomt, overal eigenlijk. Creative Director Mecanoo architecten. Door het Britse blad Architects‘ Jounal uitgeroepen tot Vrouwelijke Architect van 2014. Spraakmakende projecten in de hele wereld. De ene prijsuitreiking volgt de andere op, het ene interview het andere. Onlangs gaf ze een college in de bibliotheek van Rotterdam. De centrale bibliotheek van Birmingham en de nieuwe stationshal in Delft, daar had ze het gisteren over in RTL Late Night. En omdat ik van tevoren wist dat ze er zou zijn, ging ik op de late avond voor het eerst zitten voor dit programma.
Ik volg Francine Houben al een hele tijd, niet omdat ze beroemd is, niet omdat ze de hele wereld rond reist, maar omdat ze anders is, bijzonder. Wat was het toch dat die fascinatie uitmaakte? Wat is het geheim van haar succes?
Gisteravond heb ik goed naar haar geluisterd, en opeens wist ik het, althans ik wist opeens wat voor mij persoonlijk het verschil maakte. Francine Houben is veel meer dan een bekroonde architect. Zij is bovendien een verhalenverzamelaar en een verhalenverteller. Dat laatste doet ze op unieke en meesleepende manier die voortkomt uit haar ontroering. Haar verhaal gaat niet over haar kunstwerk als ‚een ding‘, maar ze heeft het over het spel van licht en schaduw in de bibliotheek van Birmingham, over een ervaring met al je zintuigen, over het kaderen van indrukken, omdat ook het allermooiste te overweldigend en téveel kan zijn. En ze heeft het over haar intense ontroering, ieder keer dat zij de bibliotheek van Birmingham binnenkomt en ziet hoeveel mensen (10.000) er dagelijks komen om ‚hun‘ ruimte in bezit te nemen. Dat is precies wat zij wilde, een ruimte voor de inwoners van Birmingham, voor arm en rijk, voor alle huidskleuren.
Politici en bestuurders proberen zich soms ook in dit soort verhalen, in een toekomstvisie die iemand anders voor hen op papier heeft gezet. Dan is het een zielige vertoning. Houben daarentegen is haar vermogen, haar gave, om ontroerd te kunnen raken, niet verleerd. Haar lichaamstaal verraadt haar. En alleen als je die gave hebt, kun je, mijns inziens, anderen met je verhaal ontroeren.
Haar succes is geenszins gebaseerd op toeval of intuïtie. Ze beschrijft dat zij dagenlang door de straten van Birmingham liep, met mensen praatte, de geschiedenis, de ontwikkeling en het heden trachtte in te vangen en te begrijpen, te observeren hoe de stroom van mensen binnen de stad beweegt, symbolen en karateristieke merkmale te ontwaren en dit alles, uiteindelijk, in quintessence, te vertalen en neer te zetten in een plek midden in de stad.
In een interview van 12 maart 2014 in het AD met de mooie titel ‚Ik ben architect, geen fotomodel‘ vertelt zij over haar passie, die begon toen zij op de middelbare school zat en de maquettewerkplaats van de faculteit Bouwkunde aan de TU Delft zag. Als studente won zij, samen met twee medestudenten een prijsvraag. Vaak ging ze met de trein naar Rotterdam om voor het hek van de bouwplaats te staan. ‚Ze bouwen het ook nog‘, had zij toen gedacht. En die naïeve verwondering heeft zij met elk project.
Dit zijn verhalen die de kracht hebben om mensen te verbinden. Geen businessplan, geen marketingmodell kan hier tegenop.