‚Misschien moet je het eens opschrijven‘, zei Marjoleijn toen we op weg waren naar mijn allereerste wandeldialoog, op weg naar Zierikzee.
‚Wat precies?‘
‚Nou, alles, alles wat je zo doet. Wellicht hebben anderen daar ook iets aan. En ook voor in het geval dat iemand je vraagt: Waar ben je eigenlijk mee bezig?‘
Marjoleijn denkt scherpt, analytisch, pragmatisch. Voordat je het weet heeft ze een miljoen post its, gesorteerd op kleur, volgeschreven met ‚wat‘, ‚met wie‘, ‚met welke hulpmiddelen‘, ‚doelen‘, een routebeschrijving van je eigen diffuse gedachtenspel.
Ik heb Marjoleijn leren kennen tijdens de derde Innovatie Doe Dag (IDD020). In de nasleep van deze twee dagen in bibliotheek De Hallen in Amsterdam is er veel gepraat en gediscussieerd over de voor- en nadelen, zin en onzin van het nog niet zo lang bestaande innovatieplatform. Ik ga me daar nu niet in verdiepen, omdat ik iets anders wil vertellen. Het begin van een (voor mij) nieuw verhaal.
Na de eerste van de twee dagen kwam ik thuis en vertelde tegen iedereen die het wilde horen of ook niet wilde horen, dat ik de allermooiste opdracht ooit uit Amsterdam had meegenomen:
De bibliothecaris als buitendienstmedewerker
Het werkte als een motor. Ik ging er direct mee aan de slag. Een schets van mijn locale netwerk, van personen en instellingen die ik zou kunnen benaderen, was mijn eerste stap en stond al snel op papier. Het resultaat was zo slecht nog niet. Al snel kwamen de volgende hoofdlijnen duidelijk naar voren:
> Zorg en welzijn
> Leefbaarheid in kleine kernen
> Werkgelegenheid
Ik koos ervoor om bij de basis te beginnen, op zoek te gaan naar locale initiatieven, innovatieve projecten, en me daar, in zoverre mogelijk, bij aan te sluiten.
Een warm welkom, open deuren en open minds vond ik tot nu toe bij: Stichting Welzijn Middelburg, Samen Vrijwillig, Zeeland in Dialoog (incl. de kernteams Goes, Hulst, Vlissingen, Schouwen-Duiveland), Margot Verhaagen (Middelburg in Dialoog), Danielle Teclegiorgis (WerkSupport), Marjolijn Sponselee (DOK41), Arend Roos (Zeeuwse huiskamer) en Sonja Barentsen (Communicatie). Ik leerde de wekelijkse netwerklunch op de Kenniswerf in Vlissingen ontzettend waarderen, en tijdens een training van het KNHM ontmoette ik niet alleen vertegenwoordigers van maar liefst 10 burgerinitiatieven in Middelburg, maar werd mij ook iets essentieels bewust: (Het volgende plaatje maakte deel uit van een presentatie, verzorgd door het KNHM)
Tussen mekaar leren kennen en samenwerken liggen enkele belangrijke stappen, stappen die je niet mag overslaan als je serieus bezig bent, stappen die tijd kosten en geduld en empathie. En een oprechte belangstelling om iets voor mekaar te betekenen.
Sonja Barentsen lukte het de gehele achterliggende filosofie van een complex maatschappelijk proces in één zin samen te vatten:
‚Het gaat niet om campagnes, het gaat om duurzame relaties.‘
‚Maar wat doe je dan precies?‘
‚Ik vraag of ik mag aanschuiven en dan luister ik. Vooral luisteren.‘
‚Oh ja, en wat hebben wij daar straks aan?‘
‚Geen idee. Als ik dat nu al wist, deed ik waarschijnlijk iets niet goed.‘
Maar voelen doet het nu al goed. Het geeft me enorm veel energie. De ontmoetingen met enthousiaste mensen, met hun ideeën en idealen, hun kennis en hun dromen, is nieuw en verrijkend en spontaan.
Jazeker, een andere invalshoek is ook denkbaar en mogelijk, uitgaande van gemeentelijke voorwaarden en doelstellingen, zoekend naar bewijsmateriaal en meetinstrumenten voor de maatschappelijke waarde van de bibliotheek, aantoonbare cijfers en effecten, nieuwe workshops en trainingen, theory of change. Zo kan het ook, voor wie er de voorkeur aan geeft.
Ik ben meer van de praktijk. Mijns inziens is maatschappelijke waarde iets wat je je door hard werken moet verdienen, en niemand anders dan de maatschappij zelf, de mensen op straat en diegenen die van je service en dienstverlening gebruik maken of juist niet, zijn diegenen die uiteindelijk een maatschappelijke (meer)waarde wel of niet toekennen. De criteria zijn zo transparant als het maar kan. Als de consument/bezoeker/gast/lener voelt en ervaart en vertelt dat de bibliotheek een maatschappelijke waarde heeft, dan, en alleen dan, is dat ook zo.
Enfin. Ik sta nog aan het begin. Dit is een eerste update. een rapport die hier niet zou staan zonder IDD020. Kan een innovatieplatform anders/beter? Zonder meer. Het kan altijd beter. Voor mij was het belangrijk om een grote groep mensen tegen te komen, allemaal bezig met veranderingen, allemaal open voor experimenten, ondersteunend, meedenkend, bemoedigend, verfrissend, speels en beweeglijk. In zo’n omgeving hoeft niet per se iets te gebeuren, maar kan van alles gebeuren. En soms moet een idee of plan eerst rijpen, maar de zaadjes voor je ideeënmoestuin kon je van hier gratis meenemen.
Mijn dank aan Marlies, Marjoleijn, Suzanne en aan alle deelnemers!
To be continued.