Stage, dag 7: Makeresh Express naar Keulen

Keulen is een stad met een eigen grondwet.
Art. 5 luidt: Et bliev nix wie et wor (Nothing remains as it was)

De Makeresh Express vertrekt 11:04 van Utrecht. 17 collega’s, werkzaam in de bibliotheken Utrecht, Deventer, Breda, Delft en voor SPN Rijnbrink groep hebben elkaar gevonden omdat hun organisaties met beide handen de kans hebben gegrepen zich voor het KB project Innovatiekracht on Demand op te geven. Op dit moment zijn zij, vanuit locaal verschillende uitgangspunten, bezig met het realiseren van een fablab/smartlab/makerslab binnen de bibliotheek en vragen daaromtrent. Sommigen zijn nog in een verkenningsfase, anderen al in de praktijk bezig en toe aan een volgende stap.

Wie nu denkt, goh, heerlijk relaxed zeker zo’n treinreis van Utrecht naar Keulen, die kent Erik niet. Hij heeft namelijk een workshop voorbereid, een aantal stellingen waar we, we hebben station Utrecht nauwelijks verlaten, in kleine groepen met elkaar over in gesprek en in discussie gaan. En terwijl wij kennis en ervaringen delen, bringt de Makeresh Express ons met hoge snelheid naar Keulen.

2 haltes met de U-Bahn in richting Neumarkt, nog een stukje lopen en we zijn er. Is het een nieuwe bibliotheek, spectaculair, modern? Heeft het iets van een paleis? Nee, absoluut niet. Sinds 2008 is Dr. Hannelore Vogt directeur van de bibliotheek in Keulen (1 centrale, 11 wijkvestigingen, 1 bibliobus). In 2015 werd zij met haar bibliotheek verkozen tot ‚Bibliotheek van het Jaar‘. Hannelore Vogt heet ons welkom met koffie, broodjes en een presentatie waarin zij voor ons een tipje van de sluier oplicht rond haar succesverhaal en dat van haar team. ‚Je hoeft geen Aarhus te zijn, gebruik dit niet als excuus om niet te innoveren. Innoveren kan met heel weinig, met bijna niets.’Dat is precies haar taal, duidelijk, klaar, rechtdoorzee, zelfbewust, concreet. Ze weet alles van management en marketing, maar, en dat besef ik pas later, gebruikt niet één woord uit het handboek voor hippe managementtaal, dat maakt haar verhaal alleen maar sterker en overtuigender. De vinger aan de pols houden. Altijd en overal de trends volgen, weten wat in een miljoenenstad als Keulen speelt. Als je een goed idee hebt, direct beginnen (ook al is het een klein begin), proberen de eerste te zijn, in alles. Daar haal je de kranten mee, daardoor blijf je in gesprek, dat zorgt voor belangstelling, helpt bij het lobbyen en de fondsenwerving. Uiteraard is het niet toevallig dat er tijdens de presentatie en de rondleiding ook een journalist aanwezig is die voor een magazine schrijft. ‚Als je doet wat je altijd hebt gedaan, dan is dat geen nieuws, ook al doe je het perfect.‘ Dat wil niet zeggen dat zij de ‚oude‘ kernwaarden en de medewerkers die deze taken vervullen niet waardeert, integendeel. Maar de aandacht en focus moeten gericht zijn op innovatieve projecten zodat de bibliotheek als geheel, met al haar taken, kan blijven bestaan. Vol trots vertelt Hannelore Vogt dat Keulen de eerste 3D printer had en dat de bibliotheek dankzij robot NAO een uitnodiging ontving voor de CeBIT 2017, met als gevolg een artikel in het gerenommeerde Handelsblatt. Buitengewoon voor een bibliotheek. Iedereen binnen het team betrekken bij het bewandelen van nieuwe wegen, bijzondere talenten bij medewerkers ontdekken en deze bewust inzetten. Bibliotheek is kennis delen, daar is een fablab/smartlab/makerslab een uitstekend hulpmiddel voor. Volgens Vogt kan daar ook best een haak- en breiworkshop of een naaiatelier bij. Waar het om gaat is mensen te enthousiasmeren en engagement te stimuleren, b.v. door cursisten, oud en jong, de mogelijkheid te bieden hun vergaarde kennis weer door te geven aan andere.

Er valt nog veel meer te vertellen, maar daar zijn de foto’s voor! Veel dank aan alle enthousiaste collega’s die ons in de bibliotheek van Keulen over hun werk vertelden! We hebben kennis kunnen maken met een concept, een filosofie, die voor Keulen werkt, die het zelfs heel erg goed doet. Geen bezuinigingen, stijgende cijfers, meer bezoekers, nog meer mooie projecten in de planning… het klinkt als een sprookje, maar het kan dus. Vol informatie, inspiratie en ideeën beginnen we, na een zalig Italiaans genietmoment bij Piazzas in de Drususgasse, aan de terugreis.

Was het dat? Absoluut niet! De groep, die aan het eind van de dag al een beetje als een team aanvoelt, gaat verder. Erik heeft op Biebtobieb een ‚Makeresh Expresscoupé‘ voor ons geboekt waar we verder met elkaar in contact blijven en waar uitwisseling plaatsvindt. Op initiatief van de deelnemers wordt al over een vervolgbijeenkomst nagedacht.