Op de radio hoor ik dat het koud gaat worden, tegen het einde van de week.
Vandaag nog even niet.
Met de biblioservicebus, feestelijk versierd voor de kerstdagen,
met de geur van verse takken en van pepernoten,
op reis door een zonnig Noord-Beveland.
Dat was even schrikken.
Gelukkig kan ik u mededelen dat alle tuinbewoners op tijd konden vluchten en gezond en wel zijn.
Francine Houben, Creative Director Mecanoo architecten, was vanochtend bij de TROS nieuwsshow te horen, op de radio. Het ging over bibliotheken en hun betekenis.
Ze kon het mooi verwoorden: Bibliotheken zijn er voor mensen en talentontwikkeling. Bibliotheken zijn ontmoetingscentra, iconen. De bibliotheek weerspiegelt de identiteit van de stad. Bibliotheken zouden op de economische agenda moeten staan.
Daar wordt een bibliothecarishart warm van.
Ik dacht aan een jaar terug, december 2012, de Bibliotheek2daagse in Middelburg. En ik dacht vooral aan de speech van Prinses Laurentien tijdens de opening. Krachtig en essentieel.
Ze kwam met getallen.
1,5 miljoen volwassenen hebben moeite met lezen en schrijven in Nederland. 2/3 van die mensen is geboren en getogen in ons land.
42 % van de Nederlandse kinderen en jongeren leest nooit thuis en bijna de helft van de 15-jarigen leest niet voor zijn plezier, tegen 37 % internationaal. Jongens vinden lezen minder leuk dan meisjes – en scoren dan ook lager.
14,3 % van de 15 jarigen is laaggeletterd. De neerwaartse trend lijkt te zijn gestopt, maar in relatie tot andere landen doen we het slechter, want die gaan vooruit…
En 25% van de kinderen verlaat de basisschool met een leesachterstand van 2 jaar.
In Europa hebben 78 miljoen mensen onvoldoende basisvaardigheden om mee te doen in de samenleving.
En 1 op de 5 jongeren van15 inEuropa kan niet goed lezen en schrijven.
Ze zette bibliotheken in een ander licht
En wat nog steeds beter kan, is dat het belang van lezen en schrijven als een breed gedragen sociaal-economisch vraagstuk wordt gezien
Ze defineerde één duidelijke opdracht
Lezen is uw „core business“, zoals we dat in mooi Nederlands noemen. Dus u weet als geen ander wat ons te doen staat
Bibliotheken hebben dus het aanbod van kennis, ervaring en ideeën. Maar aanbod betekent niet veel zonder dat er vraag naar is. In logische economische termen is dus onze opdracht om vraag te creëren naar het aanbod van kennis, ervaring en ideeën.
En ze deed een oproep
Het gaat dus om die call to action, die gaat over onze verantwoordelijkheid, die van u en mij en vele anderen buiten deze zaal. De verantwoordelijkheid om iedereen te betrekken bij de samenleving. Om iedereen stappen te laten maken in zijn of haar lees- en schrijfvaardigheden. Voor ieders persoonlijke ontwikkeling en voor de ontwikkeling van de maatschappij als geheel.
We zijn een jaar verder. De bibliotheek wordt voornamelijk als culturele instelling gezien waarop bezuinigd kan worden. Ondanks het feit dat er, en nu heb ik het over Zeeland, economie tot een van de kerntaken van de provincie gerekend wordt, staat de bibliotheek niet op de economische agenda. Het vurige betoog, de cijfers en de logische gevolgtrekkingen van Prinses Laurentien zijn een jaar geleden dan wel met veel applaus ontvangen, de sporen die ze hebben achtergelaten waren helaas niet diep genoeg, tenminste niet daar waar de keuzes gemaakt worden voor subsidies.
De Afbouw gaat verder. Overal.
Op 3 december was er een Conferentie Decentralisatie Sociaal Domein, georganiseerd door ProBiblio en BISCUtrecht. Jeanine Deckers schreef een goed verslag over deze bijeenkomst.
De tijden worden barrer. De sociale en economische vraagstukken worden nijpender. De bibliotheken moeten een volstrekt nieuwe woordenschat leren en hun uiterste best doen om daar iets te kunnen betekenen waar de politiek het af laat weten. Een enorme uitdaging die ons als bibliotheek brengt waar we horen te zijn, dicht bij onze community, dienstbaar, bewust van onze maatschappelijke functie en in een gezamenlijk leer- en ontwikkelingsproces met diegenen die in ons vertrouwen.
(bronvermelding: Het bovenstaande plaatje werd gisteren door het TEYLERS Museum op twiiter verspreid met de volgende tekst: #weetje: tot in de 19e eeuw noemde men een #struisvogel ook wel #vogelstruis (prent Jan Luyken, 1711)
Nagenieten van een paar vrije dagen is soms net zo fijn als de vrije dagen zelf.
Den Haag was een highlight van de afgelopen vrije week.
Ik was er voor het eerst.
Bij een winterstad horen wintersprookjes.
De beste verhalenvertellers worden bijeen geroepen om hun verhalen voor te dragen. Het publiek zit ademloos te luisteren. Sommige mogen uitleg vragen als ze passages niet goed kunnen begrijpen. Sommigen proberen de verhaallijn te onderbreken of het verhaal zelfs anders te doen verlopen.
Maar wat een goede verhalenverteller is die gaat onverstoorbaar voort.
Ben was er vandaag niet. George moest het van hem overnemen. En dat was maar goed ook. George heeft een mooie, melodieuze stem, rustig en geloofwaardig, altijd, net zoals een dominee, zo’n stem. Hij spreekt vloeiend, met de juiste intonatie. Ook dat onderscheidt hem van andere vertellers die hakkelend, stuntelend over hun eigen zinnen struikelen alsof ze onvoorbereid aan deze verhalencompetitie deelnemen en hun verhaal pas ter plekke verzinnen. Amateurs zijn het. Zoiets zou George nooit overkomen. Geen pauze, geen ademhaling, geen gebaar, geen humorvolle opmerking is toevallig. Dat is klasse.
George vertelt het verhaal over een bibliotheek, een lang verhaal om het kort te maken. Een moeizame weg, heel moeizaam en moeilijk. Hij vat het nog eens samen voor de luisteraars: Een directeur ging, een eerste interim kwam (met wie veel werd gepraat), een tweede interim kwam (met wie nauwelijks werd gepraat) en nu een derde. George last een bijna onhoorbare zucht in, een mannelijke zucht op het juiste moment mist zijn doel zelden. En nu, zo vervolgt hij, is hij eindelijk gerust gesteld, enigszins.
En dan de brief!
Hij heeft de ongedeelde aandacht van alle aanwezigen, want hier gaat het om, hier heeft iedereen op gewacht.
Zonder herkenbare emotie laat George gouden munten met een waarde van 10 miljoen, 10 MILJOEN!, voor de ogen van iedereen, ook aan diegenen die thuis aan de buis gekluisterd zitten, verschijnen. Even een stilte. En dan de definitieve beslissing:
Onaanvaardbaar.
Natuurlijk is dat niet het einde. In een sprookje kan immers alles. Dus we gaan de derde stap voor de eerste doen. Iedereen een racefiets en met een razend tempo bergafwaarts, volgend jaar komen dan, misschien, de zijwieltjes ter ondersteuning. En als de nieuwe tijdrijders op weg naar beneden alvast een visie willen ontwikkelen?
De laatste zinnen hoort niemand meer, in ieder geval komen er geen vragen over. Iedereen lijkt, gelijk insecten, aan de kostelijke zoetigheid van de neergelegde miljoenenpollen vast te plakken. Zalig. Wat een onverwacht cadeautje van de verhalenmeester. Wat is het smullen.
En omdat Ben er nu toch niet is, is ook zijn verhaal en de vragen rond zijn verhaal eigenlijk alweer vergeten. Bijna vergeten. Éen of twee onverbeterlijke weten het nog, zij kunnen verhalen langer onthouden dan anderen. Maar goed, eerst komt nog pakjesavond en dan is het Kerst en dan wenst iedereen elkaar een gelukkig en voorspoedig enz.. En dan is het weer tijd voor nieuwe verhalen, andere verhalen, want je kunt en je mag niet in het verleden blijven hangen. Je moet vooruitzien, doorgaan, nieuwe visies nieuwe kansen. Een aantal van de verhalenvertellers ging dan ook direct door naar de volgende ronde ‚Zeeland 2040‘. Toekomstgericht en eensgezind. Overigens durf ik voor de nabije toekomst ongekend veel wielerverhalen te voorspellen.
Enfin. Een verhaal heeft een begin, een midden en een einde. George had een mooi einde bedacht.
‚Het komt tot een einde. Of het een goed einde wordt, weten we nog niet. Maar het komt tot een einde.‘
Jouke wou net in de lift stappen en ontsnappen toen wij er aan kwamen.
We waren in de bibliotheek van Enschede, en het was de week van de mediawijsheid 2013.
Een intrigerend gebouw, warme kleuren, uitnodigend, met liefde voor detail en liefde voor het vak ingericht… dat waren mijn eerste gedachten. Aardige collega’s. Op elke balie schaaltjes met strooigoed. Het zijn de kleine dingen, de vriendelijke gebaren, de persoonlijke contacten. Binnen een luttele seconde voel je als bezoeker aan of je welkom bent. In de bibliotheek Enschede was dat beslist zo.
Jouke had voor ons twee plekjes kunnen vrijhouden bij het symposium van Onwijs over het begin, de ontwikkeling en de toekomst van multitouch tafels, over applicaties, tiptile, projecten, mogelijkheden, inzet, doelgroepen enz. Erg leuk om Edith terug te zien en erg leuk ook dat ze haar presentatie begon met een foto van enthousiaste scholieren rond de multitouch tafel in onze onderwijsservicebus, de Columbus. Een leerzame middag.
Aantrekkelijk de Muziekbank Overijssel op de 1de verdieping, ooit behorend tot de universiteit, sinds een verhuizing in de bibliotheek gevestigd. Een goudmijn voor muziekliefhebbers. Wie lid is van de bibliotheek kan hier vanzelfsprekend gratis gebruik van maken.
Een mooie presentatie van de actie Nederland leest, een kleine permanente boekverkoop, een pakjesboot, maar ook free wifi en internet(werk)plekken. Stilteruimtes zijn in de planning.
Het was weer een mooie ervaring en een aangename kennismaking. Mijn dank vooral aan Jouke die dit mogelijk heeft gemaakt, maar ook aan iedereen die ik gisteren heb gesproken.
[portfolio_slideshow]
